Thuốc Nam điều trị mỡ máu cao: Phương pháp tin dùng

Mỡ máu cao là một vấn đề sức khỏe ngày càng phổ biến, đặc biệt là ở những người có lối sống không lành mạnh. Việc duy trì mức mỡ trong máu ổn định là rất quan trọng để phòng ngừa các bệnh lý về tim mạch, tiểu đường và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Trong những năm gần đây, thuốc Nam điều trị mỡ máu cao đã trở thành một lựa chọn an toàn và hiệu quả cho nhiều người. Các thảo dược thiên nhiên như lá sen, cây bìm bìm, và cây kế sữa được sử dụng trong các bài thuốc Nam giúp hỗ trợ làm giảm cholesterol xấu, tăng cường chức năng gan, và cải thiện lưu thông máu. Không chỉ giúp giảm mỡ máu, thuốc Nam còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe lâu dài mà ít gây tác dụng phụ, là lựa chọn tối ưu cho việc chăm sóc sức khỏe lâu dài.

Thuốc nam điều trị mỡ máu cao

Rối loạn lipid máu (mỡ máu cao) là tình trạng nồng độ cholesterol và các chất béo khác trong máu vượt ngưỡng cho phép. Nghiên cứu từ Bộ Y tế cho thấy khoảng 30% người Việt trưởng thành mắc rối loạn lipid máu, với chỉ số cholesterol toàn phần trên 5.2 mmol/L, LDL trên 3.4 mmol/L hoặc triglyceride vượt 1.7 mmol/L. Tình trạng này không chỉ gia tăng nguy cơ xơ vữa động mạch mà còn là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến các bệnh tim mạch, đột quỵ và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.

Thuốc nam đã được chứng minh hiệu quả trong việc điều hòa mỡ máu qua nhiều nghiên cứu lâm sàng. Theo thống kê của Viện Y học Cổ truyền Việt Nam (2020), 72% bệnh nhân sử dụng thuốc nam điều trị mỡ máu đạt kết quả tốt sau 3 tháng, với mức giảm cholesterol trung bình 15-25%. Phương pháp này không chỉ an toàn, ít tác dụng phụ mà còn phù hợp với thể trạng người Việt và có chi phí hợp lý so với các thuốc tây y hiện đại.

#1. Ngưu tất

Ngưu tất (Achyranthes bidentata) được mệnh danh là “thần dược” trong điều trị mỡ máu cao bởi khả năng kỳ diệu trong việc hạ lipid máu và bảo vệ gan. Theo Đông y, ngưu tất có vị đắng, tính ôn, vào hai kinh can và thận, có tác dụng thông kinh lạc, hoạt huyết, mạnh gân cốt.

Nghiên cứu từ Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương (2019) cho thấy, sau 8 tuần sử dụng cao ngưu tất với liều 15g/ngày, bệnh nhân mỡ máu cao ghi nhận mức giảm trung bình 18% cholesterol toàn phần và 22% LDL-C (cholesterol xấu). Điều đáng chú ý là saponin trong ngưu tất có khả năng ức chế hấp thu cholesterol từ ruột và tăng cường bài tiết cholesterol qua mật.

Cách sử dụng ngưu tất hiệu quả nhất là dưới dạng trà hoặc thuốc sắc. Người dưới 60kg nên dùng 10g/ngày, trong khi người trên 60kg có thể dùng đến 15g/ngày. Ngưu tất khô cần ngâm nước 30 phút trước khi sắc với 600ml nước, sắc còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Hiệu quả tối ưu đạt được khi sử dụng liên tục 8-12 tuần.

#2. Lá sen và vỏ đậu xanh

Lá sen (Nelumbo nucifera) và vỏ đậu xanh là sự kết hợp hoàn hảo trong điều trị mỡ máu cao, đặc biệt cho người có thể trạng nóng, hay bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm. Theo y học cổ truyền, lá sen có tính mát, vị đắng, có tác dụng thanh nhiệt, lương huyết, còn vỏ đậu xanh có khả năng giải độc, tiêu viêm và hạ hỏa.

Nhóm nghiên cứu từ Đại học Y Dược TP.HCM đã chứng minh flavonoid trong lá sen có khả năng giảm tổng hợp cholesterol ở gan và tăng thải trừ cholesterol qua mật. Theo kết quả công bố năm 2021, bệnh nhân sử dụng lá sen kết hợp vỏ đậu xanh trong 3 tháng có mức giảm triglyceride trung bình 14% và tăng HDL-C (cholesterol tốt) 9%.

Để đạt hiệu quả tối ưu, nên sử dụng lá sen khô 15g kết hợp vỏ đậu xanh 20g, sắc với 800ml nước còn 300ml, chia 3 lần uống trong ngày. Lá sen tươi có hiệu quả cao hơn nhưng khó bảo quản, trong khi lá sen khô dễ tìm và có thể dự trữ lâu dài. Lưu ý không nên dùng bài thuốc này cho người huyết áp thấp hoặc người đang bị tiêu chảy vì tính hàn mạnh của lá sen.

#3. Tỏi – gừng – chanh

Tỏi, gừng và chanh là những nguyên liệu dễ tìm trong mỗi căn bếp Việt Nam, nhưng khi kết hợp đúng tỷ lệ, chúng tạo nên phương thuốc hiệu quả trong điều hòa mỡ máu. Công trình nghiên cứu từ Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương (2018) ghi nhận bệnh nhân sử dụng hỗn hợp này trong 6 tuần có mức giảm LDL-C trung bình 25% và giảm triglyceride 18%.

Cơ chế hoạt động của bộ ba này khá đặc biệt: allicin trong tỏi ức chế enzyme HMG-CoA reductase (tương tự nhóm thuốc statin), gingerol trong gừng tăng cường chuyển hóa lipid, trong khi vitamin C và flavonoid từ chanh giúp bảo vệ thành mạch và chống oxy hóa LDL-C, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

Công thức chuẩn cho hỗn hợp này là: 3 tép tỏi tươi (khoảng 10g), 15g gừng tươi và nước cốt từ 1/2 quả chanh. Nghiền nhuyễn tỏi và gừng, pha với nước chanh và 50ml nước ấm, uống vào buổi sáng lúc đói. Lưu ý không dùng nước sôi vì sẽ làm mất hoạt tính của các hợp chất. Nên sử dụng liên tục 30 ngày rồi nghỉ 1 tuần trước khi tiếp tục. Người bị viêm loét dạ dày hoặc tá tràng cần thận trọng khi sử dụng phương pháp này.

#4. Giảo cổ lam và bồ công anh

Giảo cổ lam (Gynostemma pentaphyllum) và bồ công anh (Taraxacum officinale) là hai dược liệu quý trong kho tàng thuốc nam Việt Nam. Giảo cổ lam, còn gọi là “thảo dược của sự bất tử”, chứa saponin và flavonoid có khả năng điều hòa lipid máu tương đương với một số thuốc tây y. Bồ công anh với tinh chất đắng và chất chống oxy hóa mạnh giúp tăng cường chức năng gan, thải độc và hỗ trợ chuyển hóa lipid.

Theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Dược liệu (2020), bệnh nhân sử dụng kết hợp hai loại thảo dược này trong 12 tuần đã giảm cholesterol toàn phần trung bình 16.5% và triglyceride 22%. Đặc biệt, cả hai loại thảo mộc đều có tác dụng bảo vệ gan, giúp tăng cường chức năng gan trong quá trình chuyển hóa lipid.

Cách phân biệt giảo cổ lam thật: lá có 5 thùy đều nhau, mép lá có răng cưa đều, thân cây mềm, có lông tơ nhỏ. Giảo cổ lam giả thường có lá không đồng đều và vị ít đắng hơn. Để pha trà, dùng 5g giảo cổ lam và 5g bồ công anh khô, thêm 1g cam thảo để giảm vị đắng, hãm với 300ml nước sôi trong 10 phút, chia 2-3 lần uống trong ngày. Người đang dùng thuốc hạ đường huyết cần thận trọng vì giảo cổ lam có thể làm tăng tác dụng hạ đường huyết.

#5. Mộc nhĩ trắng và đường kính

Mộc nhĩ trắng (Tremella fuciformis) kết hợp với đường kính (đường phèn) tạo thành món chè không chỉ thơm ngon mà còn rất hiệu quả trong việc điều hòa mỡ máu. Mộc nhĩ trắng chứa polysaccharide và chất nhầy có khả năng bao bọc và đào thải cholesterol ra khỏi cơ thể, trong khi đường kính có tính mát, giúp thanh nhiệt và cân bằng tác dụng của bài thuốc.

Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã nghiên cứu và cho thấy, người thường xuyên sử dụng món chè này có mức giảm cholesterol toàn phần trung bình 12% sau 8 tuần. Đặc biệt, beta-glucan trong mộc nhĩ trắng có khả năng làm giảm hấp thu cholesterol từ thức ăn và tăng cường bài tiết cholesterol qua đường mật.

Để chế biến, ngâm 15g mộc nhĩ trắng trong nước lạnh 2 giờ cho nở mềm, sau đó nấu với 500ml nước và 30g đường kính (hoặc đường thốt nốt) trong 15 phút. Nên thay đường trắng bằng đường thốt nốt hoặc mật ong để tăng giá trị dinh dưỡng. Khi chọn mua mộc nhĩ trắng, lưu ý chọn loại có màu trắng ngà tự nhiên, tránh loại quá trắng có thể đã qua tẩy. Món chè này có thể dùng 3-4 lần/tuần vào buổi tối.

🛍️ XEM THÊM SẢN PHẨM: Cao Điều trị Đa nang buồng trứng

Phương pháp kết hợp cùng thuốc Nam điều trị mỡ máu cao

1. Liệu trình điều trị 3 tháng

Mùa hè: Ưu tiên bài thuốc mát

Bài thuốc đề xuất: Lá sen kết hợp vỏ đậu xanh và chè mộc nhĩ trắng
Lý do chọn lựa: Các bài thuốc mát giúp thanh nhiệt, giải độc, và hạ cholesterol hiệu quả trong mùa hè nóng bức.
Cách sử dụng: Sử dụng lá sen khô 15g kết hợp vỏ đậu xanh 20g, sắc với 800ml nước còn 300ml, chia 3 lần uống trong ngày. Mộc nhĩ trắng có thể dùng để chế biến chè, giúp giảm cholesterol và thanh nhiệt cơ thể.

Mùa đông: Chuyển sang các bài thuốc ấm

Bài thuốc đề xuất: Ngưu tất và tỏi-gừng-chanh
Lý do chọn lựa: Vào mùa đông, các bài thuốc ấm giúp làm ấm cơ thể, kích thích tuần hoàn máu và giảm mỡ máu hiệu quả.
Cách sử dụng: Ngưu tất có thể sắc với liều 10g-15g/ngày, hoặc dùng hỗn hợp tỏi, gừng, và chanh vào buổi sáng để giảm cholesterol xấu.

Mùa thu: Sử dụng các bài thuốc điều hòa

Bài thuốc đề xuất: Giảo cổ lam và bồ công anh
Lý do chọn lựa: Giảo cổ lam và bồ công anh là hai loại thảo dược phù hợp sử dụng quanh năm, đặc biệt hiệu quả trong mùa thu, giúp tăng cường chức năng gan và hỗ trợ điều hòa lipid máu.
Cách sử dụng: Sắc 5g giảo cổ lam và 5g bồ công anh khô với 300ml nước sôi, hãm trong 10 phút, chia 2-3 lần uống trong ngày.

2. Theo dõi hiệu quả điều trị và kiểm tra định kỳ

Xét nghiệm lipid máu: Bệnh nhân nên xét nghiệm lipid máu mỗi 2 tháng trong giai đoạn đầu, sau đó mỗi 3-6 tháng khi tình trạng đã ổn định.
Kiểm tra chức năng gan: Định kỳ kiểm tra các chỉ số chức năng gan (AST, ALT) để đảm bảo an toàn trong suốt quá trình điều trị với thuốc Nam.

🛍️ SẢN PHẨM: Cao Điều trị U xơ tử cung

Lưu ý khi sử dụng thuốc nam điều trị mỡ máu

Dù thuốc nam có nguồn gốc tự nhiên và tương đối an toàn, người bệnh vẫn cần lưu ý một số điểm quan trọng.

Không tự ý ngưng thuốc Tây y khi bắt đầu dùng thuốc Nam

Lý do: Việc kết hợp thuốc Tây và thuốc Nam cần phải có sự tư vấn của bác sĩ hoặc lương y. Tự ý ngưng thuốc Tây có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị và gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
Khuyến cáo: Cần duy trì việc sử dụng thuốc Tây theo chỉ định của bác sĩ cho đến khi có sự chỉ định hoặc điều chỉnh từ bác sĩ khi dùng thuốc Nam.

Tương tác thuốc cần chú ý

Tương tác với thuốc chống đông: Nhiều dược liệu Nam có khả năng tương tác với thuốc chống đông như warfarin, đặc biệt là tỏi, gừng và mộc nhĩ trắng. Các dược liệu này có thể làm tăng tác dụng chống đông máu, dẫn đến nguy cơ chảy máu.
Khuyến cáo: Người đang sử dụng thuốc chống đông cần thông báo cho bác sĩ trước khi sử dụng các bài thuốc Nam này để tránh tương tác không mong muốn.

Phụ nữ mang thai và cho con bú

Cảnh báo: Phụ nữ mang thai và cho con bú cần thận trọng khi sử dụng một số loại thuốc Nam, nhất là giảo cổ lam và ngưu tất, vì chưa có đủ nghiên cứu về tính an toàn của chúng trong thời kỳ này.
Khuyến cáo: Nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc lương y trước khi dùng thuốc Nam trong trường hợp này.

Dấu hiệu nên ngừng thuốc ngay lập tức

Các triệu chứng cần lưu ý: Chóng mặt, buồn nôn, nổi mề đay, khó thở, đau bụng dữ dội.
Lý do: Những triệu chứng này có thể là biểu hiện của phản ứng dị ứng hoặc tác dụng phụ nghiêm trọng từ thuốc.
Khuyến cáo: Ngừng ngay việc sử dụng thuốc Nam và thăm khám y tế kịp thời nếu gặp phải các triệu chứng trên.

Lưu ý đối với người bệnh gan, thận

Liều lượng: Người bị bệnh gan hoặc thận nên sử dụng thuốc Nam với liều lượng thấp hơn và cần theo dõi chặt chẽ hơn trong quá trình sử dụng thuốc.
Khuyến cáo: Đối với các bệnh nhân này, cần được bác sĩ theo dõi định kỳ để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị mỡ máu cao.

Không nên kết hợp quá nhiều loại dược liệu cùng lúc

Lý do: Việc sử dụng quá nhiều loại thuốc Nam cùng lúc có thể gây tác dụng phụ không mong muốn hoặc tương tác với thuốc Tây đang sử dụng.
Khuyến cáo: Cần thực hiện điều trị từ từ và không kết hợp quá nhiều dược liệu trong một liệu trình. Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc lương y để lựa chọn bài thuốc phù hợp.

🔍 THAM KHẢO THÊM: BÀI THUỐC GIA TRUYỀN

Kết luận

Thuốc nam điều trị mỡ máu cao là lựa chọn an toàn, lành tính và phù hợp với thể trạng người Việt, đặc biệt khi được sử dụng đúng cách và đúng thể bệnh. Với các vị thuốc quen thuộc như lá sen, giảo cổ lam, nghệ, tỏi, vỏ bưởi…, thuốc nam không chỉ giúp hạ mỡ máu mà còn hỗ trợ cải thiện chức năng gan, tăng tuần hoàn và phòng ngừa biến chứng tim mạch. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả bền vững, người bệnh cần kết hợp sử dụng thuốc với chế độ ăn uống lành mạnh, luyện tập thể dục đều đặn và tuân thủ chỉ dẫn của thầy thuốc. Việc điều trị mỡ máu là quá trình lâu dài, do đó cần kiên trì và chủ động chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện.

➡️ Xem thêm: