Bạn đang gặp phải các triệu chứng đau đầu, chóng mặt do thiếu máu não và muốn tìm một phương pháp an toàn, hiệu quả? Những bài thuốc dân gian chữa thiếu máu não từ thảo dược thiên nhiên chính là lựa chọn hoàn hảo dành cho bạn. Trong bài viết này, Lương y Nguyễn Thị Thái sẽ bật mí những công thức thuốc quý đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ, giúp tăng cường tuần hoàn máu lên não, cải thiện trí nhớ và giảm nhanh các triệu chứng khó chịu. Hãy khám phá ngay để chăm sóc sức khỏe não bộ một cách toàn diện và tự nhiên!
1. Nguyên Nhân Dẫn Đến Thiếu Máu Não
Thiếu máu não là tình trạng lưu lượng máu đến não giảm từ 20-30% so với bình thường, khiến các tế bào não không nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết. Đây là tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.
Theo y học cổ truyền, thiếu máu não được xem là biểu hiện của tình trạng “âm huyết hư tổn”, “khí huyết không điều hòa” hoặc “can dương thượng kháng”. Tuy nhiên, từ góc độ y học hiện đại, có thể phân chia nguyên nhân gây thiếu máu não thành ba nhóm chính:
Nhóm nguyên nhân sinh lý: Tuổi tác là yếu tố quan trọng hàng đầu. Khi con người già đi, các mạch máu dần co cứng, giảm khả năng co giãn, làm giảm lưu lượng máu lên não. Người trên 60 tuổi thường có nguy cơ cao mắc bệnh thiếu máu não. Ngoài ra, sự thay đổi nội tiết, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh cũng là nguyên nhân phổ biến.
Nhóm nguyên nhân về cấu trúc mạch máu: Xơ vữa động mạch là nguyên nhân hàng đầu trong nhóm này. Các mảng bám cholesterol tích tụ trên thành động mạch làm hẹp lòng mạch, giảm lưu lượng máu lên não. Huyết áp thấp kéo dài cũng làm giảm áp lực tưới máu não, trong khi rối loạn nhịp tim như rung nhĩ có thể gây hình thành cục máu đông, tăng nguy cơ tắc mạch não.
Nhóm nguyên nhân dinh dưỡng: Chế độ ăn thiếu vitamin B12 và acid folic là nguyên nhân phổ biến gây thiếu máu, dẫn đến thiếu máu não. Thiếu sắt khiến cơ thể không đủ nguyên liệu tạo hemoglobin, làm giảm khả năng vận chuyển oxy trong máu đến não.
Trong thực tế, đa số bệnh nhân thiếu máu não thường kết hợp nhiều nguyên nhân. Chẳng hạn, một người cao tuổi ít vận động, chế độ ăn nhiều chất béo, lại thường xuyên hút thuốc sẽ có nguy cơ thiếu máu não cao gấp 3-4 lần người bình thường. Điều này cho thấy việc phòng ngừa và điều trị thiếu máu não cần có cách tiếp cận toàn diện.
Xem thêm: Bài Thuốc An Thai Dân Gian Hiệu Quả Mẹ Bầu Nên Biết
2. Các Bài Thuốc Dân Gian Chữa Thiếu Máu Não
Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, có nhiều bài thuốc dân gian chữa thiếu máu não đã được sử dụng qua nhiều thế hệ và được chứng minh có hiệu quả nhất định. Các bài thuốc này thường tác động theo cơ chế hoạt huyết, thông kinh lạc, bổ não và tăng cường tuần hoàn máu não. Dưới đây là các bài thuốc dân gian chữa thiếu máu não phổ biến nhất:
Bài thuốc từ Bạch quả (Ginkgo biloba)
Bạch quả được xem là “thần dược” trong điều trị các bệnh lý về não. Hoạt chất ginkgolide trong bạch quả có khả năng giãn mạch máu não, tăng cường lưu thông máu và cải thiện quá trình chuyển hóa tế bào não. Nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy bạch quả có tác dụng chống oxy hóa mạnh, bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do thiếu máu cục bộ.
Cách chế biến: Lá bạch quả khô 10g, hãm với nước sôi trong 15 phút, uống như trà hàng ngày. Hoặc có thể dùng hạt bạch quả 15-20g, nấu chín và ăn đều đặn mỗi ngày. Thời gian sử dụng tối ưu là 8-12 tuần liên tục để thấy hiệu quả rõ rệt.
Bài thuốc từ Tam thất (Panax notoginseng)
Tam thất là vị thuốc quý trong y học cổ truyền, có tác dụng hoạt huyết hóa ứ, bổ khí dưỡng huyết. Saponin trong tam thất giúp làm giảm độ nhớt của máu, ngăn ngừa hình thành cục máu đông và tăng cường lưu thông máu não. Đây là lựa chọn hàng đầu cho người bị thiếu máu não do xơ vữa động mạch.
Cách sử dụng: Tam thất bột 3g, chia làm 3 lần uống trong ngày với nước ấm. Có thể kết hợp tam thất với đương quy, hoàng kỳ để tăng cường hiệu quả bổ huyết, dưỡng não.
Bài thuốc từ Đan sâm (Salvia miltiorrhiza)
Đan sâm là thảo dược có tác dụng mạnh trong việc cải thiện tuần hoàn máu. Các hợp chất tanshinone trong đan sâm có khả năng giãn mạch máu, tăng cường lưu lượng máu đến não và bảo vệ tế bào thần kinh. Đan sâm đặc biệt phù hợp cho người thiếu máu não kèm đau đầu, chóng mặt.
Công thức: Đan sâm 15g, Thục địa 10g, Đương quy 10g, sắc với 500ml nước còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày.
Bài thuốc từ Hoàng kỳ (Astragalus membranaceus)
Hoàng kỳ là vị thuốc bổ khí hàng đầu trong y học cổ truyền. Đối với thiếu máu não, hoàng kỳ có tác dụng tăng cường sức đề kháng, bổ khí, nâng cao huyết áp và cải thiện tuần hoàn máu não. Đặc biệt hiệu quả cho người thiếu máu não do huyết áp thấp.
Bài thuốc: Hoàng kỳ 20g, Đảng sâm 15g, Bạch truật 12g, Cam thảo 6g. Sắc với 600ml nước còn 200ml, uống 2 lần/ngày sau bữa ăn.
Bài thuốc từ nước ép củ dền đỏ
Củ dền đỏ giàu nitrate tự nhiên, khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành nitric oxide – chất có tác dụng giãn mạch máu, tăng cường lưu lượng máu lên não. Ngoài ra, củ dền còn chứa nhiều sắt, folate và chất chống oxy hóa, giúp tăng cường sản xuất hồng cầu và cải thiện khả năng vận chuyển oxy trong máu.
Cách chế biến: Củ dền tươi 200g, rửa sạch, gọt vỏ, ép lấy nước hoặc xay nhuyễn với 100ml nước lọc, uống mỗi sáng lúc đói. Có thể thêm chút mật ong để tăng hương vị.
Bài thuốc từ Hà thủ ô (Polygonum multiflorum)
Hà thủ ô đỏ là vị thuốc nổi tiếng với tác dụng bổ huyết, tăng cường tuần hoàn máu não. Các nghiên cứu hiện đại cho thấy hà thủ ô có khả năng kích thích sản xuất hồng cầu, tăng hàm lượng hemoglobin và cải thiện chuyển hóa cholesterol, góp phần ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
Bài thuốc: Hà thủ ô đỏ 15g, Thục địa 12g, Đương quy 10g, Kỷ tử 10g. Sắc với 500ml nước còn 200ml, uống chia 2 lần trong ngày.
Bài thuốc từ Trà gừng mật ong
Đây là bài thuốc dân gian đơn giản nhưng hiệu quả, đặc biệt đối với người thiếu máu não có biểu hiện chóng mặt, hoa mắt. Gừng có tính ấm, kích thích tuần hoàn máu và giảm tình trạng co thắt mạch máu. Mật ong bổ sung năng lượng cho não và có tác dụng chống oxy hóa.
Cách thực hiện: Gừng tươi 20g, thái lát mỏng, đun sôi với 300ml nước trong 10 phút. Lọc lấy nước, thêm 1-2 thìa mật ong khi nước còn ấm. Uống 2 lần/ngày, sáng và tối.
Đọc thêm: Bài Thuốc Dân Gian Trị Hôi Nách Hiệu Quả, Dễ Làm Tại Nhà
3. Cách Sử Dụng Bài Thuốc Dân Gian
Để đạt hiệu quả tối ưu khi sử dụng các bài thuốc dân gian chữa thiếu máu não, việc tuân thủ đúng cách sử dụng là vô cùng quan trọng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng các bài thuốc dân gian hiệu quả và an toàn:
Quy trình chuẩn bị nguyên liệu
Trước tiên, việc lựa chọn nguyên liệu có chất lượng tốt là yếu tố quyết định hiệu quả của bài thuốc. Đối với thảo dược, nên chọn những loại đã được phơi khô đúng cách, không bị mốc, mọt. Với nguyên liệu tươi như gừng, củ dền, cần đảm bảo độ tươi ngon, không bị dập nát hay hư hỏng.
Quá trình sơ chế cũng rất quan trọng. Hầu hết các loại thảo dược cần được rửa sạch bằng nước, một số loại như hà thủ ô, hoàng kỳ còn cần được xử lý đặc biệt như sao vàng hoặc tẩm rượu trước khi sử dụng. Điều này giúp giảm độc tính và tăng cường hiệu quả của thuốc.
Phương pháp sắc thuốc đúng cách
Đối với các bài thuốc thang, phương pháp sắc thuốc chuẩn như sau:
Đầu tiên, ngâm thảo dược trong nước lạnh khoảng 30 phút để thảo dược nở ra, giúp chiết xuất hoạt chất tốt hơn. Sau đó, đun sôi với lửa to trong 5 phút, rồi chuyển sang lửa nhỏ liu riu khoảng 20-30 phút. Nếu trong bài thuốc có vị thuốc quý như tam thất, nhân sâm, nên cho vào sau cùng và chỉ đun trong 5-10 phút để tránh mất dược tính.
Nên dùng ấm đất hoặc nồi sứ để sắc thuốc, tránh dùng nồi nhôm hay inox kém chất lượng vì có thể phản ứng với thảo dược. Lượng nước sắc thuốc ban đầu nên gấp 3-4 lần lượng thảo dược, sắc còn khoảng 1/3 lượng nước ban đầu.
Thời điểm uống thuốc hiệu quả
Thời điểm uống thuốc có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả điều trị. Các bài thuốc bổ dưỡng như hoàng kỳ, đương quy nên uống sau bữa ăn 30 phút để tránh kích ứng dạ dày và tăng khả năng hấp thu.
Bài thuốc từ bạch quả nên uống vào buổi sáng để tăng cường tuần hoàn máu não trong ngày. Ngược lại, bài thuốc từ hà thủ ô, thục địa nên uống vào buổi tối vì đây là thời điểm cơ thể tái tạo và phục hồi tốt nhất.
Đối với người bệnh thiếu máu não do huyết áp thấp, nên uống các bài thuốc tác dụng nâng huyết áp như hoàng kỳ vào buổi sáng; còn người bị thiếu máu não do xơ vữa động mạch, nên chia đều thời gian uống thuốc trong ngày để duy trì nồng độ hoạt chất ổn định trong máu.
Đọc thêm: Thuốc nam chữa nám da – Bí quyết làm đẹp da từ thiên nhiên
Liều lượng và thời gian điều trị
Liều lượng của mỗi bài thuốc phụ thuộc vào từng cá nhân, tùy theo tuổi tác, thể trạng và mức độ bệnh. Tuy nhiên, có một số nguyên tắc chung như sau:
Người cao tuổi (trên 70 tuổi) hoặc người có thể trạng yếu nên bắt đầu với liều thấp hơn 30% so với liều thông thường, sau đó tăng dần nếu cơ thể dung nạp tốt.
Người trẻ hoặc thể trạng khỏe mạnh có thể sử dụng liều tiêu chuẩn. Ví dụ, với bạch quả, liều tiêu chuẩn là 120mg/ngày, chia làm 2-3 lần.
Thời gian điều trị thường kéo dài từ 8-12 tuần để đạt hiệu quả rõ rệt. Sau mỗi đợt điều trị, nên nghỉ 2 tuần trước khi bắt đầu đợt mới để tránh cơ thể quen thuốc và giảm hiệu quả.
Kết hợp các bài thuốc hợp lý
Trong y học cổ truyền, việc kết hợp các bài thuốc để tăng hiệu quả điều trị là phương pháp phổ biến. Tuy nhiên, cần tuân thủ nguyên tắc “quân thần tá sứ” – mỗi bài thuốc cần có vị chính (quân), vị phụ trợ (thần), vị dẫn thuốc (tá) và vị điều hòa (sứ).
Khi kết hợp các bài thuốc, nên chọn bài thuốc chính phù hợp với triệu chứng nổi bật nhất, sau đó bổ sung các bài thuốc phụ trợ. Ví dụ, người thiếu máu não có biểu hiện đau đầu, chóng mặt nhiều nên dùng bài thuốc đan sâm làm chính, kết hợp với trà gừng mật ong.
Không nên kết hợp quá 3 bài thuốc cùng lúc vì có thể gây tương tác bất lợi hoặc quá tải cho cơ thể trong quá trình chuyển hóa.
🛒 GỢI Ý CÁC BÀI THUỐC GIA TRUYỀN
- Cao Điều Trị Viêm Nhiễm Phụ Khoa
- Cao Tiêu Độc Tán U – Hỗ trợ điều trị U vú
- Cao tiêu độc tán u – U Tuyến giáp
- Cao tiêu độc tán u – Hỗ trợ điều trị U phổi
4. Lưu Ý Khi Dùng Thuốc Dân Gian Chữa Thiếu Máu Não
Mặc dù các bài thuốc dân gian chữa thiếu máu não có nhiều ưu điểm trong điều trị thiếu máu não, việc sử dụng đúng cách và hiểu rõ các lưu ý quan trọng sẽ giúp tránh được những tác dụng phụ không mong muốn và tối ưu hóa hiệu quả điều trị.
Đối tượng không nên sử dụng
Phụ nữ mang thai và cho con bú cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng các bài thuốc dân gian. Một số thảo dược như đan sâm, xuyên khung có thể kích thích tử cung co bóp, tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non. Nếu cần thiết, chỉ nên sử dụng dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.
Người bị bệnh gan, thận nên thận trọng vì nhiều thảo dược được chuyển hóa và đào thải qua gan, thận. Các bài thuốc có tính nóng như gừng, quế không phù hợp với người bị viêm loét dạ dày hoặc tăng huyết áp cao. Người bị tiểu đường cần tránh các bài thuốc có chứa nhiều đường hoặc mật ong.
Tương tác thuốc cần tránh
Bạch quả có thể tương tác với thuốc chống đông máu như warfarin, aspirin làm tăng nguy cơ xuất huyết. Người đang dùng các thuốc này nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Đan sâm cũng có tác dụng làm loãng máu, không nên kết hợp với các thuốc chống đông khác. Ngoài ra, đan sâm còn có thể làm giảm hiệu quả của một số thuốc hạ huyết áp.
Hoàng kỳ có tác dụng nâng huyết áp, nên thận trọng khi sử dụng cùng với các thuốc tăng huyết áp khác để tránh tình trạng tăng huyết áp quá mức.
Triệu chứng cần ngừng thuốc ngay lập tức
Khi sử dụng bài thuốc dân gian, nếu xuất hiện các triệu chứng như mẩn ngứa, phát ban, khó thở, chóng mặt dữ dội, tim đập nhanh bất thường, cần ngừng thuốc ngay và đến cơ sở y tế gần nhất.
Các triệu chứng khác như buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng kéo dài cũng là dấu hiệu cần dừng thuốc và tham khảo ý kiến chuyên gia. Đặc biệt, nếu các triệu chứng thiếu máu não như đau đầu, chóng mặt trở nên nghiêm trọng hơn sau khi dùng thuốc, cần được kiểm tra y tế ngay lập tức.
Chế độ kiểm soát và theo dõi
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng các bài thuốc dân gian chữa thiếu máu não, cần thực hiện chế độ theo dõi chặt chẽ.
Ghi chép lại tất cả các triệu chứng trước, trong và sau khi sử dụng thuốc. Việc này giúp đánh giá hiệu quả của bài thuốc và phát hiện sớm các tác dụng phụ nếu có.
Định kỳ kiểm tra huyết áp, nhịp tim nếu đang sử dụng các bài thuốc có tác động đến hệ tuần hoàn như bạch quả, đan sâm. Đối với người sử dụng bài thuốc dài ngày, nên kiểm tra chức năng gan, thận 3-6 tháng/lần.
Nếu đang điều trị thiếu máu não bằng tây y, việc kết hợp với các bài thuốc dân gian cần được thông báo cho bác sĩ điều trị để có sự điều chỉnh phù hợp.
Lưu ý về bảo quản thuốc
Các bài thuốc thang sau khi sắc nên bảo quản trong tủ lạnh và sử dụng trong vòng 24 giờ. Nếu để quá lâu, thuốc có thể bị ôi thiu, mất dược tính hoặc sinh ra độc tố.
Thảo dược khô cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và độ ẩm cao. Nên sử dụng túi vải hoặc hộp giấy để đựng thảo dược, tránh dùng túi ni-lông vì có thể gây ẩm mốc.
Lưu ý: Bí quyết sắc thuốc nam bằng ấm điện giữ nguyên dược tính
Kết luận
Trên đây là những thông tin chi tiết về nguyên nhân gây thiếu máu não, các bài thuốc dân gian chữa thiếu máu não phổ biến, cách sử dụng và lưu ý khi dùng thuốc dân gian. Hy vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về phương pháp điều trị thiếu máu não bằng y học cổ truyền, từ đó áp dụng hiệu quả và an toàn trong quá trình điều trị bệnh.
